Vijf keer niks
Na eerder al vier bekerfinales te hebben verloren wordt het nu toch eindelijk eens tijd deze trofee aan mijn prijzenkast toe te voegen. Die van het clubkampioenschap, het snelschaken, de zomercompetitie, het kampioenschap van Waterland en Play off groep 1 staan er al. De ambitie om de ontbrekende prijzen van de bekercompetitie en die van het rapidkampioenschap toe te voegen brandt nog steeds. Na het vijfde verlies in de replay van de bekerfinale op 7 juli en de onbarmhartigheid van de computeranalyse doet de vraag rijzen of die ambitie niet moet worden bijgesteld.
Maar wat doe ik dan nog op de club?!
Met wit kon ik in de eerste finalepartij tegen Vladimir Bartels geen vuist maken. De remise betekende dat we op herhaling moesten, met verwisselde kleuren. Maar hoe opent Vladimir, waarop moet ik me voorbereiden? Op internet zijn partijen van hem te vinden maar die dateren alweer van enkele jaren geleden. Ik ga ervan uit dat het 1. e4 zal zijn, verplichte kost voor de jeugdspelers. Dan wordt het een Pirc, een opening met veel mogelijkheden voor strijd. Daarbij gok ik op de Oostenrijkse aanval met 4. f4. Meestal speel ik dan 5. …, c5 maar de mogelijkheid van een geforceerde remisevariant bevalt me niet. Dus wordt het 5. …, 0-0. Remise betekent dat we moeten gaan vluggeren om de titel. Dan zijn de snellere reflexen en de soepelheid van de jonge spieren in het voordeel tegen de stramheid van die van de oudere. Waarbij wit dan ook nog eens geen vijf maar viereneenhalve minuut bedenktijd krijgt. Wie dit heeft bedacht heeft vast ergens de klok horen luiden over dat degene met minder bedenktijd dan ook genoeg heeft aan remise. Maar zo staat het niet in het reglement voor de beker, in het Algemeen competitiereglement is deze bepaling eveneens opgenomen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik zelf degene ben die tijdens mijn bestuursperiode dit reglement zo heb opgesteld. Wat hierover in het bestuur is besproken herinner ik me niet meer, in ieder geval is de bepaling nog steeds van kracht. En kan ik er last van hebben. Remise moet ik dus vermijden, de kansen van Vladimir bij het vluggeren schat ik nu eenmaal hoger in.
Doorgaans weet ik de weg in de Pirc wel te vinden. Ik vertrouw er maar op dat ik er meer van begrijp dan Vladimir. Ik neem nog wat varianten met 4. f4 door, alleen is het geheugen niet meer je dat en blijft het niet zo goed hangen. Nou ja, de routine en ongeveer weten waar het om draait moet dat maar compenseren. Ten overvloede kijk ik nog naar de Chinese variant waarmee Pieter Hopman me tijdens het snelschaken verpletterde. Je weet maar nooit wat hij de jeugd bijbrengt.
Inderdaad komt de Oostenrijkse variant op het bord. De dubieuze opstelling die Vladimir kiest met 6. Lc4 geeft zwart makkelijk spel na het overbekende schijnoffer op e4 maar gedachteloos en routineus ga ik verder met 6. …, c6 en kijk ik er , zoals zo vaak, niet eens naar. Op dat moment heeft het instinct me vroeg in de partij al in de steek gelaten. Het is duidelijk dat Vladimir niet goed weet welke plannen er voor wit zijn en hij speelt de opening niet heel sterk. Maar ook ik laat een grote steek vallen in de opening, na mijn …, Ph6 verzuimt wit Dc1 met groot voordeel te spelen. Hoe dan ook, ik kom met voordeel uit de opening en krijg zelfs winnend voordeel. Kansrijke, sterkere, voortzettingen zie ik wel maar verzuim ze te spelen. Wederom laat het instinct het afweten. Daarnaast heb ik veel tijd verbruikt. De combinatie met de dameinval op g3 en het kwaliteitsoffer op d2 blijft lang in de lucht hangen maar komt niet uit de verf. Langzaamaan verwatert mijn voordeel. Een remisevariant waarbij we allebei eeuwig schaak kunnen houden ga ik uit de weg, want dat betekent vluggeren. Mijn instinct had me moeten zeggen dat ik daar wel voor had moeten kiezen.
De verdediging die ik kies speel ik niet optimaal en Vladimir beheerst met een dubbele torenbezetting de zevende rij, pakt zijn kansen en maakt het af. Mij restte niets anders dan hem te feliciteren met zijn daarom terechte overwinning.
De computeranalyse is confronterend. Al bij het invoeren van de partij vanmorgen, met de onbeperkte analyse functie aan, werd ik al bevangen door een diep gevoel van droefenis. J.H. Donner beschrijft dit gevoel, gemengd met verachting en walging over het eigen falen in zijn boek ‘De Koning’ meermaals treffend. Zeer herkenbaar en toch troostend, zoals bijvoorbeeld in het stukje ‘De hel van de schaker’:
De schaker die zijn partij heeft verloren, wie zal hem beschrijven? Ik heb hem gezien, verstard op zijn stoel, het bord was al afgeruimd en de lichten werden gedoofd, maar hij kon zich niet meer bewegen, want hij had Da7+ overzien. Ik heb hem gehoord, in grove godslasteringen de verbrijzeling over zichzelf afroepend –onze woorden van troost wierp hij ver van zich, want hij wilde niet meer leven- want hij had vergeten Lh3 te spelen. Van verre heb ik gestaan en met afgrijzen gadegeslagen, hoe hij bezwoer zich het mannelijk lid uit te zullen rukken, omdat hij Db6 had gedaan in plaats van Df6. Hier schieten woorden als berouw of wroeging tekort. Dit is iets waar geen woorden meer voor zijn.’
Onderweg naar huis vond ik het nog wel een redelijke pot, wel had ik het idee kansjes gemist te hebben. Maar dat het zo erg was en ik zo duidelijk en niet te moeilijk om te zien had kunnen winnen?! Het meest treurige is dat ik geen besef van had zo gestunteld te hebben. Verontrustend.
Dat maakt de partij voor mij er echt een van ‘vijf keer niks’ van.
Volgende week donderdag tegen Tim van Rijs om de eerste plaats in Play off groep 1.
Tsja…
Hieronder de partij met de analyse van Stockfish 13 aangevuld met eigen opmerkingen. Niet om Kees Kerkdijk, die laat in de nacht na de partij de notatie nog op de website heeft gezet en nog commentaar beloofde, te snel af te zijn maar omdat bovenstaande eruit moest.
Ik wil weer kunnen slapen.